Тоҷикӣ
Русский 
English (UK) 
Хабархои сиёси (512)
Dolor pretium adipiscing Nam Curabitur nulla Duis id tellus at et. Dui orci Sed dolor Aenean tincidunt vitae vitae sed mattis sed. Purus Vivamus dapibus lorem Vestibulum dis pellentesque tristique dui Morbi hendrerit. Eu eu eros interdum tempus facilisi orci mollis netus semper massa. Consequat sed pellentesque cursus et vel nunc lacinia quis semper senectus. Felis Donec libero nibh Sed velit a Nulla elit dui porttitor.
Боиси таассуф аст, ки дар солҳои охир гурӯҳҳо, ҳизбу ҳаракатҳои террористиву экстремистӣ фаъолияти худро дар кишварҳои гуногуни олам пурзур намуда, бар сари мардуми бегуноҳ фалокати бисёр оварданд. Дар натиҷаи фаъолияти тахрибкории онҳо одамони зиёд қурбонӣ гашта, қисме аз ватан беватан аз хешу ақрабо ҷудо ва ба вазъи пасти иқтисодӣ рӯ ба рӯ гаштаанд.
Бояд афзуд, ки фаъолияти гурӯҳҳои ҷиноятпешаи ҳизбу ҳаракатҳои экстремистиву террористӣ аз ҷониби бархе аз ниҳодҳо, шахсони алоҳида ва ташкилотҳо маблағгузорӣ мегаштааст, ки он аз духӯрагии сиёсат дар ин самт шаҳодат медиҳад.
Аз ин лиҳоз метавон гуфт, ки бар асари истифодаи қувва ва зӯрӣ дар равобити байналмилалӣ, дар ҳифзи манфиатҳои хеш рӯбарӯ омадани қудратҳои ҷаҳонӣ ва минтақавӣ, зери фишори нерӯву унсурҳои бегона амалан аз байн рафтани низоми давлатдории як силсила кишварҳо ва вусъати торафт афзояндаи терроризму экстремизм вазъи ҳуқуқи байналмилалӣ хеле заиф шуда, истиқлолияти давлатҳои миллӣ осебпазир гардидааст.
Намуна ва пайомадҳои чунин вазъро мо дар мисоли Сурия, Ироқ, Либия, Яман ва Афғонистон мебинем.
Ислоҳи ин вазъ таҳкими пойгоҳи ҳуқуқи мубориза бо терроризм ва экстремизм, аз ҷумла дар санадҳои байналмилалӣ муқаррар намудани муҷозоти кишварҳои ба терроризм мусоидаткунанда, роҳандозӣ намудани тафтиши байналмилалии зуҳуроти терроризм ва дар муҳокимаи Суди байналмилалӣ қарор додани роҳбарони сиёсӣ ва ҳарбӣ, фондҳои ба ном хайрия, соҳибкорон ва дигар ашхоси ба терроризм мусоидаткунандаро тақозо менамояд.Таъсири ин фирефтаги буд, ки шаҳрвандони Тоҷикистон дар Сурия ва Ироқ ба ҳалокат расида, оилахояшон бе саробон, фарзандошон ятиму ғулом монданд.
Хушбахтона, бо супориши Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои муаззами миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 84-нафар ноболиғон аз кишвари Ироқи ҷангзада ба ватан баргардонда шуда, ки ин мояи ифтихори шаҳрвандони мо гаштааст.
Дар доираи тақвияти мубориза бо терроризм ва экстремизм бояд номгӯи субъектҳои бо онҳо муборизабаранда васеъ ва дақиқ гардида, дар баробари ин ҷавобгарӣ ва ҷазо барои содир намудани ҷиноят ба муқобили сохти конститутсионӣ ва амнияти давлат, ҷиноятҳои хусусияти террористиву экстремистидошта ва хиёнат ба Ватан, шарикӣ дар чунин ҷиноятҳо, аз ҷумла, нисбат ба ташкилкунандагон ва шахсони ба онҳо мусоидаткунанда пурзӯр карда шавад.
Яке аз воситаҳои ба гурӯҳҳои ифротгароӣ, ворид шудани ҷавонон дар давраи муосир ин тавассути шабакаи интернет ба психологияи онҳо таъсир расонидани ин гурӯҳҳо мебошад.
Аз ин рӯ, ҷиҳати дар сатҳи зарурӣ ба роҳ мондани муқовимат ба истифодаи шабакаи интернет бо мақсадҳои экстремистӣ ва террористӣ мақомоти дахлдор бояд, ки доир ба масъалаи мубориза бар зидди ҷиноятҳо бо истифодаи технологияҳои иттилоотӣ ва кибертерроризм корро ҷоннок кунонанд.
Суботу оромии Тоҷикистон, устувории ҷойгохи Тоҷикистон ва амнияти марзҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ҳар шаҳрванд арзиши бузург дорад. Мо бояд шукронаи ин давлати обод кунем ва камари ҳиммат бандем баҳри осоиштагӣ ва гулгулшукуфои Тоҷикистони азиз!
Мудири шуъбаи тарбия ва корҳои ташкилӣ Ашӯров С .М.
Дар асоси дастуру супориши Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон шаби 30-юми апрели соли 2019 84 - нафар кӯдаку навраси тоҷик аз кишвари Ироқ ба шаҳри Душанбе оварда шуданд, ки падару модари он бар асари гумроҳӣ ба саффи гурӯҳҳои ба ном “Давлати исломӣ” дохил шуда, зану фарзанди худро ба Ироқу Сурия бурда буданд ва онҳо дар натиҷаи амалиёти зидди гурӯҳҳои террористию ифротгароӣ кушта шуданд.
Ба Ватан баргардонидани кӯдакону наврасони тоҷик аз сарзамини ҷангзадаю ноороми Ироқ далели инсондӯстию ватандӯстӣ ва ғамхорию шафқати беандозаи Пешвои муаззами миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон нисбат ба шаҳрвандони кишвар мебошад.
Масъулони Вазорати корҳои хориҷии Тоҷикистон барои ҳамкорӣ дар масъалаи ба Ватан баргардонидани кӯдакону наврасони тоҷик ба намояндагони Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Ироқ ва намояндагони ЮНИСЕФ дар Ироқ изҳори сипосу ризоият намуданд.
Аз ин ташаббуси инсондӯстонаи сарвари давлати тоҷикон дар мавриди ба Ватан баргардонидани кӯдакону наврасони тоҷик ҳар як шаҳрванди кишвар бисёр ҳам хушнуду хурсанд гардид.
Ин далели соҳиби қалби бузург, ҷавонмардӣ, ҳиммати олӣ, мушфиқу меҳрубон ва инсондӯст будани сарвари давлати мост.
Ҳоло ҳам дар Ироқ занону кӯдакон ва наврасони тоҷик ҳастанд ва дар масъалаи пурра ба Ватан баргардонидани онҳо намояндагону масъулони ниҳодҳои дахлдори Ҷумҳурии Тоҷикистон пайваста саъю кӯшиш ва кор карда истодаанд ва умеду боварии комил ҳаст, ки ин масъалаи муҳим дар муҳлати наздиктарин ҳалли пурраи худро меёбад.
Аммо, мутаассифона, бадхоҳону ватанфурӯшон ва ҳатто рӯзноманигорони радиои “Озодӣ” ин гуна ташаббусу корҳои наҷибу инсондӯстона, рушди босуръати соҳаҳои иқтисодию иҷтимоӣ ва фарҳанги кишвар, бунёди Нерӯгоҳи барқи обии “Роғун” ва дигар амалу иқдоми созандаю бунёдкоронаи роҳбарияти олии кишвар ва мардуми шарифи тоҷикро аз рӯи бухлу ҳасад ва ҷаҳлу бадхоҳӣ дида наметавонанд ва пайваста дар пайи айбҷӯии давлату ҳукумат ва халқи Тоҷикистон ҳастанд. Агар андешаю пиндор ва ниҳоду сиришти одам баду нопок бошад, ӯ ба муҳити атроф, кору рӯзгори мардум ва ба зиндагӣ нигоҳу нигариши баду манфӣ мекунад ва ба қавли мардум “аз таги нохун чирк мекобад”. Оре, бадхоҳону ватанфурӯшон чунин андешаю сиришти нопок доранд ва кори онҳо пайваста айбҷӯӣ аст. Дар ин масъала бузургони олами маонӣ фармудаанд:
Айби худ аблаҳ набинад дар ҷаҳон,
Бошад ӯ дар ҷустани айби касон.
Мо ба ҳамаи он бадхоҳону ватанфурӯшоне, ки ба сӯи давлату миллати тоҷик санги маломат меандозанд, муроҷиат карда мегӯем, ки чунин амали ноодилонаю муғризона чеҳраи нопоку қалби сиёҳи Шуморо ба мардуми тоҷик ва ҷомеаи ҷаҳонӣ боз як бори дигар ошкор менамояд ва ҳар яки Шуморо модари тоҷик ва миллати тоҷик ҳаргиз намебахшад. Оре, ҳар касеро, ки модар набахшояд, эътимоду бовариро нашояд. Сайидои Насафӣ дар ҳаққи ин гуна мардум фармудааст:
Ҳар кӣ бо душмании халқ равон аст чу баҳр,
Зуд бошад, ки сари хеш чу гирдоб хӯрад.
Шуъбаи робита бо ҷомеа
84 нафар шаҳрвандони ноболиғи Тоҷикистон бо дастури бевоситаи Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз Ироқ ба Ватан баргардонида шуданд
Written by ДонишгоҳТибқи дастуру супоришҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон масъалаи ҳарчи зудтар ба Ватан баргардонидани ҳамаи кудакон ва ноболиғон – шаҳрвандони Тоҷикистон, ки ҳамроҳ бо волидон ва оилаҳои гумроҳшудаи худ ҷиҳати пайвастан ба сафи ДИИШ ва дигар нерӯҳои террористию экстремистӣ вориди сарзамини Ироқ шудаанд, мавриди пайгирии ҷиддии Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Сафорати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Давлати Кувайт қарор дорад.
Дар натиҷа муайян карда шуд, ки дар маҳбасҳо, зиндонҳо, боздоштгоҳҳо ва марказҳои нигаҳдории ноболиғон дар Ироқ 43 нафар зан ва 95 нафар тифл аз шаҳрвандони Тоҷикистон қарор доранд ва дар миёни онҳо тифлони хурдсоле низ ҳастанд, ки дар ин кишвари арабӣ таваллуд шудаанд.
Бо дастгирии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дар ҳамкорӣ бо вазоратҳои корҳои хориҷии Ироқ ва Кувайт, мақомоти ҳифзи ҳуқуқи Ироқу Тоҷикистон, ташкилоти ЮНИСЕФ ва дигар созмонҳои байналмилалӣ рӯзи 30 апрели соли равон 84 нафар кӯдакон тавассути ҳавопаймои махсус аз Бағдод ба Душанбе баргардонида шуданд.
Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ҳамкорӣ ва дастгириҳои пайваста ҷиҳати ба Ватан баргардонидани кӯдакони тоҷик ба Вазорати корҳои хориҷии Давлати Кувайт, Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Ироқ ва намояндагии ЮНИСЕФ дар Ироқ изҳори сипос менамояд.
Премьер-министр республики Ли Сянь Лун подчеркнул, что не существует общества, где была бы абсолютная, неконтролируемая свобода слова.
СИНГАПУР, 29 апреля. /ТАСС/. Правительство Сингапура введет ограничения для пользователей интернета, чтобы защитить свободу высказываний и предупредить распространение фальшивой информации еще до того, как она сможет нанести серьезный ущерб обществу. Об этом заявил в интервью, опубликованном в понедельник в местной прессе и показанном по телевидению, премьер-министр республики Ли Сянь Лун.
Интервью вышло в преддверии начала рассмотрения в этот же день в парламенте страны законопроекта "О защите от распространения в интернете фейковой информации и манипуляций".
"Мы должны установить соответствующие ограничения, которые защитят свободу слова, позволят людям обмениваться информацией, собственным мнением в правовом поле", - приводит высказывания премьера газета The Straits Times.
При этом он подчеркнул, что "не существует общества, где была бы абсолютная, неконтролируемая свобода слова". "И США, и страны Европы, в частности, Германия, также борются с проблемой распространения фальшивой информации", - сказал Ли Сянь Лун.
Глава правительства не исключил также вмешательства других государств во внутриполитические процессы Сингапура. "Я не знаю, кто именно может это сделать, но мы являемся очень открытой страной. Поэтому необходимо заранее готовиться [к возможному вмешательству]", - указал премьер.
Он также рассказал, что, согласно проведенному недавно опросу общественного мнения, примерно 80% жителей выразили уверенность в способности распознать фейковую информацию. Однако проведенный эксперимент показал, что лишь 10% из них смогли это сделать.
Законопроект и критика
Правительство Сингапура 1 апреля внесло на рассмотрение парламента законопроект, в котором установлено уголовное наказание, а также крупный штраф за распространение фальшивой информации. Установленный законопроектом размер штрафа достигает 1 млн сингапурских долларов ($738 тыс.), а срок тюремного заключения - 10 лет. Власти также намерены обязать все интернет-платформы удалять информацию, которую государственные органы Сингапура сочтут фальшивой.
Представители организации Human Rights Watch призвали власти Сингапура отказаться от принятия нового закона, который, по их мнению, носит слишком обширный характер и угрожает свободе высказывания по всему миру. Правозащитники также раскритиковали отсутствие в законопроекте определений того, каким образом и на основании каких параметров власти будут определять достоверность информации.
Директор по политике Facebook Саймон Мильнер также выразил обеспокоенность тем фактом, что государственные органы получат право вынуждать компании удалять контент, который, по их мнению, является ложным. По его словам, одной из приоритетных задач компании является предоставление пользователям свободы слова, при этом Facebook несет ответственность за распространение информации.
Управляющий директор "Азиатской интернет-коалиции" Джэф Пэйн назвал документ самым масштабным по степени ограничений на сегодняшний день, добавив, что он создает значительные риски для свободы слова и может иметь серьезные последствия не только для Сингапура, но и для всего мира.
Зубайдулло Давлатов: «Баргардонидани кӯдакон аз минтақаҳои ҷангзада иқдоми нек, вале заҳматталаб мебошад»
Written by CомонаДУШАНБЕ, 30.04.2019. /АМИТ «Ховар»/. Рӯзҳои наздик бо ташаббуси Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ- Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон баргардонидани кӯдакони тоҷик аз минтақаҳои ҷангзадаи Шарқи Наздик дар назар аст. Ин иқдом маротибаи чандум аст, ки хуб ба роҳ монда шуда, то ба имрӯз чанд тан аз кӯдакони тоҷик аллакай ба Ватан баргаштаанд. Дар ин росто коршиноси масоили сиёсӣ, корманди масъули Маркази тадқиқоти стратегии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Зубайдулло ДАВЛАТОВ ақидаҳои худро чунин иброз дошт.
— Назари шумо оид ба омилҳои дар кишварҳои ҷангзада қарор доштани кӯдакони тоҷик ва сарнавишти талхи онҳо чӣ гуна аст? Онҳо ба чӣ мушкилоте рӯ ба рӯ гаштаанд?
— Мушкили асосӣ он аст, ки ифротгароии динӣ ба рӯҳия ва ахлоқи шахсии инсон, ба муносибати ӯ ба муҳит ва ба робитаҳои ҷамъиятии шахс таъсири бисёр ҷиддӣ мегузорад. Ба хотири он ки падару модар, хоҳару бародар, хешу пайвандон, дӯстону ҳамкорон, устодон мисли ӯ ақида надоранд, онҳоро маҳкум карда ва ошкоро таҳдид мекунад. Барои ба дигарон таҳмил намудани фаҳмиши худ аз истифодаи зӯроварӣ ва хушунату бераҳмӣ худдорӣ намекунад. Бинобар ин ҳам дар бештари мавридҳо ифротгароён ҳамсарони худро бо роҳи хушунату таҳдид ба минтақаҳои ҷангзада бурда, онҳоро сарсону саргардон ва баъзеашонро аз ҳаёт маҳрум кардаанд.
Тасаввур кунед, ки ифротгароён зану фарзандонашонро ба кишварҳои ҷангзада бе ягон дурандешӣ мебаранд. Ҳодисаҳое буданд, ки ҳамсарони ҷанговарони ДИИШ дар ҳамон ҷо таваллуд мекунанд. Албатта ин кӯдакон дар ҳамон муҳиту шароти номусоид, яъне ҷангу ҷидол ва хунрезӣ ба воя мерасанд. Фарз кардем аз соли 2011 то ба имрӯз 8 сол мегузарад ва онҳо ба синни 8-солагӣ қадам монданд. Аммо он кӯдаконе, ки аз Тоҷикистон 3-солаю 5-сола ва ғайра буданд, аллакай ба балоғат расидаанд.
Тавре ки ба ҳамагон маълум аст, терроризм имрӯз хусусияти пайванд додани хушунат ва даҳшатафканӣ тавассути расонаҳои иттилоотиро ба роҳ мондааст. Бештари расонаҳо низ дар навбати худ дар барҷаста сохтани таҳдидҳои террористҳо дар афкори омма зеҳниятсозӣ мекунанд, тарсу ваҳшатро дар дили одамон ҷо менамоянд ва ба террористҳо дар таблиғи мақсадҳояшон ёрӣ мерасонанд.
Аз баъзе расму наворҳо ба мо маълум аст, ки ифротгароёне, ки фирефтаи дурӯғҳои мубаллиғони ДИИШ гаштаанд, дар он ҷо ба кӯдакони худ, ки нав роҳгардиро меомӯзаду як-ду қадам мегузорад, дар гардани онҳо автомат бор мекунанд, то ба муҳит мутобиқ шавад ва дар оянда чун ҷангҷӯй обутоб ёбад.
Ба каме бузургтарҳояш тавассути навор ва дар шакли зинда паррондан ва куштани одамро нишон медиҳанд. Ҳолатҳое буданд, ки ба дасти кӯдакон корд медоданд, то сари асиронро аз тан ҷудо созад. Аз ин тарзи тарбияи ҷангҷӯён ҳама тавассути васоити ахбори омма, Интернет ва дигар воситаҳо хабар доранд.
Вақте кӯдак дар ин гуна муҳит тарбия ёфт, гарчанде ақл ҳам надошта бошад, вале ба он одат мекунад. Барои ин кӯдак куштани инсон, тирпарронӣ, оташ задани хона ва ғайраҳо як амри маъмулӣ мегардад. Таъсири чунин мағзшӯиҳо буд, ки ҳодисаҳои нангини бо дасти фарзанд куштани модар ба вуқӯъ пайваст.
Кӯдак аз замони таваллуд бо аввалин муҳити иҷтимоӣ рӯ ба рӯ шуда, ҳанӯз тасаввури мушаххасе аз некию бадӣ надорад ва вақте бо чунин хушунатҳо рӯ ба рӯ мешавад, дар ӯ низ хислатҳои баду иртиҷоӣ пайдо мегардад.
— Яъне ин кӯдакон аз ҷиҳати равонӣ осебпазиранд ва мафкураи онҳо дар муҳити солим ташаккул наёфтааст. Барои барқарор кардани ин ноқисиҳо чӣ гуна имкониятҳо мавҷуд аст?
— Бубинед, ки мағзи кӯдак чи гуна табдил меёбад, мафкураи бегона ба он ҷой мегирад, самти ба ташкилотҳои террористӣ мувофиқро қабул мекунад. Он чизе, ки дар мафкура ҳаст, ба воситаи амал воқеӣ мешавад. Амали инсон вобаста ба мафкура, ҷаҳонбинӣ, маърифати ботинии он роҳандозӣ мегардад.
Хушбахтона, солҳои охир теъдоди ҷавононе, ки фирефтаи мубаллиғони ДИИШ мешаванд, хеле коста шудааст. Ин натиҷаи кори хуби назарраси дастгоҳҳои таблиғотии Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад. Аз радиову телевизион ва матбуот сар карда, то дигар тадбирҳои таъсиррасон. Яъне тамоми ҷомеаи Тоҷикистон кӯшишҳои зиёде ба харҷ доданд, то ба натиҷаи дилхоҳ бирасанд.
Аммо баргардонидани кӯдакон мавзӯи дигар асту баргардонидани волидони онҳо, мавзӯи дигар. Калонсолон аз рӯи хости худашон, пайрави ДИИШ шуду ба он ҷо рафтаанд. Аммо кӯдаке, ки ақл надошт, ҳамроҳи падару модараш рафт ё дар ҳамон ҷо ба дунё омад. Дар ҳамон муҳит тарбия ёфт, дар мафкураи он кӯдаки бечора ба ғайр аз ҷангу куштору одамбадбинӣ ва гуруснагию дигар маҳрумиятҳо дигар чизе нест.
Муҳити имрӯзаи Тоҷикистон муҳити осоиштагӣ, серию пурӣ ва ваҳдати миллӣ аст. Дар он ҷо муҳит тамоман дигар аст – ҷанг, хунрезӣ, одам ба одам чун гург менигарад, умуман мафҳуми дӯстию рафоқат нест.
— Пас, чӣ бояд кард? Дар вақти кор бо ин кӯдакон кадом ҷиҳатҳо бояд ба назар гирифта шавад?
— Баъд аз овардани кӯдакон аз минтақаҳои ҷангзада, бояд ҳатман ҳамроҳи онҳо равоншиносони кӯдак кор кунанд, то онҳоро аз вазъи таҳрифшудаи равонӣ бароранд. Бо майнаи сари инсон, бо мафкураи инсон кор кардан роҳи мушкил аст, вақт тақозо мекунад, ҳатто маҳорату донишу малакаро талаб мекунад. Барои ҳамин ҳам, вақте онҳоро баргардониданд, бояд бо калонсолон дар алоҳидагӣ ва бо кӯдаконе, ки дар урдугоҳҳо ва зиндонҳо буданд, дар алоҳидагӣ машғул шуд, зеро мафкураи онҳо аз мафкураи кӯдакони ин сарзамин тафовути зиёд дорад. Кӯдаконе, ки дар муҳити ҷангу хушунат тарбия ёфтаанд, эҳсоси хударзишмандиро низ аз даст додаанд.
Бо онҳо бояд мутахассисони варзида кор карда, ба мафкураашон идеяҳои инсондӯстӣ, сулҳу ваҳдат, ёрии ҳамдигарӣ ва меҳнатдӯстию ватандӯстиро талқин кунанд.
Хуб мешавад, агар заминаҳои фитрии кӯдаконро ба назар гирифта, арзишҳои маънавӣ, ахлоқӣ ва амалии онҳоро тақвият диҳанд. Албатта, ин раванд ҳам вақти зиёдеро тақозо мекунад. Итминони комил дорам, ки ин иқдоми нек самараи зиёдеро ба бор хоҳад овард.
— Барои суҳбати ҷолибатон ташаккур!
Воқеан, баргардонидани кӯдаконе, ки бо амри тақдир вориди марзи Ироқ гардидаанд, амали солеҳ ва миллатдӯстона мебошад. Аммо барои ба рӯҳияи ватандӯстию миллатсолорӣ баргардонидани ақоиди ин насли қурбонӣ кори саҳлу сода нахоҳад буд. Умед дорем, ки дар ин самт низ муваффақ хоҳем буд. Дар масъалаи ҷавонони пушаймоншуда бошад, назари ҳамаи коршиносон он аст, ки назорат бурдан аз болои онҳо ва дар заминаи он таъмини амнияти ҷамъиятӣ кори танҳо мақомоти қудратӣ нахоҳад буд ва ҳар яки моро мебояд дар ин раванд фаъол бошем. Вагарна ин ҷавонон метавонанд заминаи ифротгароӣ дар ҷомеа гарданд.
Суғдмеҳри МАЪРУФЗОД,
АМИТ «Ховар»
«Танҳо миллати босаводу соҳибмаърифат ва кадрҳои донишманду баландихтисос метавонанд дар оянда давлати соҳибистиқлоли тоҷиконро ба ҷомеаи башари ба таври шоиста муарифи мекунад.»
ЭМОМАЛӢ РАҲМОН
Яке аз мушкилотҳои имруза, ки ҷомеаи ҷаҳониро ба ташвиш овардааст, даст задани бархе аз гуруҳҳои одамон ба амалҳои номатлуб, ба мисли тероризм ва экстремизм мебошад. Бешубҳа таъсирҳои манфи ва оқибатҳои он ба монеаҳое оварда мерасонад, ки арзишҳои милливу ватандусти зарар меёбанд ва ҷомеаи муосир муқаддасоти милли ва таърихи худро ба таври бояду шояд талқин ва тарғиб карда наметавонад. Ба ин амсол амалҳои терористӣ ва экстремистӣ, мутаассифона бештар ҷавонони гумроҳ пешсафанд ва одатан тавасути зуровари барои амали гардонидани ҳадафҳои сиёси истифода мешаванд.
Таҳлилҳо нишон медиҳанд, ки ин гуруҳҳои ифротгаро барои таблиғ ва ташфиқи хоми худ аз технологияҳои итилоотии замонави махсусан шабакаҳои ҷаҳонии интернетиро мавриди истифода карор дода инсонҳои гумроҳро бо роҳи фитнаю фиреб ва қавлҳою боварикунониҳои бардуруғ ба доми худ меафтонанд.
Албата мо бояд тарафдори суханҳои арзишманди Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бошем, ки масъалаи “мубориза бар зидди тероризм ва экстремизм, хурофотпарастию ифротгарои” ва ҳифзи манфиатҳои миллию давлати яке аз самтҳои муҳими фаъолияти маърифатноконаи муассисаҳо дониста мешавад. Ин суханҳо воқеан умедбахш ва қуввати дилҳои мо шаҳрвандони ватанпарвар аст.
Народная поговорка гласит: «Сколько бы ниточке ни виться, все равно концу быть».
К сожалению, люди, ступающие на преступный путь, в большинстве своем игнорируют эту мудрость, полагая, что им, в отличие от других, все удастся скрыть и остаться безнаказанным. Особенно, если такие люди занимают высокое положение в обществе или пользуются публичной известностью.
Действительно, до поры до времени, иногда лицам, совершившим уголовно наказуемые деяния, сходит с рук их незаконная деятельность. Но вечно так продолжаться не может, и однажды они попадают в поле зрения правоохранительных органов. С этого момента тайное становится явным. Потянув за одну ниточку, следователи, работая по уголовному делу, начинают раскручивать целый клубок правонарушений. Из тьмы времени извлекаются факты и события, изобличающие лицо в совершении преступлений, срок давности по которым не истек. И тогда приходится отвечать сразу за все содеянное.
Однако практически никто из правонарушителей не согласен быть привлеченным к уголовной ответственности, будь это хоть трижды справедливо. Как правило, каждый стремится найти лазейки ускользнуть от возмездия закона. Кто-то задействует деньги, кто-то связи, некоторые же в качестве основания своей индульгенции и получения права на иммунитет от уголовного преследования пытаются использовать статус оппозиционеров-политиков. Последняя категория людей считают, что само участие в оппозиционной политической деятельности означает, что они должны быть неприкасаемыми для закона, стоять выше закона и разрабатывать собственные неписаные правила политической игры, которых обязаны придерживаться все остальные члены общества, независимо от существующих в государстве нормативных правовых актов.
Как отмечают таджикские эксперты, несмотря на кажущуюся абсурдность подобной ситуации, именно такое искаженное понимание своего статуса один за другим демонстрируют таджикистанские оппозиционные «лидеры» и активисты. После диссидентской шумихой по уголовному делу Зайда Саидова по факту совершения им целого букета преступлений, в т.ч. финансовых махинаций в особо крупных размерах, в Европе с политическими заявлениями о репрессиях выступает руководитель ТЭО ПИВ М.Кабири. Задетый до глубины души тем, что его осудили и на подконтрольные ему фирмы, организации и дома правоохранительные органы обратили внимание.
Так, поданный антикоррупционным ведомством РТ иск в суд в связи с незаконной приватизацией стадиона в г.Турсунзаде и строительстве на его месте вещевого рынка, ныне принадлежащего супруге М.Кабири, а также проверки со стороны налоговых органов предпринимательской деятельности его близких родственников, М.Кабири пытался представить как часть «большого проекта власти против Партии исламского возрождения. В данном случае, ослабив его (т.е. Кабири- прим. автора) экономически, хотят ослабить и его партию».
В связи с этим возникает три логичных вопроса. Во-первых, что противозаконного усмотрел тогда лидер исламистов в действиях правоохранительных структур, выполняющих свои прямые функции по проверке финансовых операций и выявлению экономических преступлений, причем в рассматриваемом конкретном случае никак не связанных с целями оппозиционной политической деятельности. Во-вторых, на каком основании он решил, что имеет право нарушать действующее законодательство РТ, а компетентные органы не вправе принять соответствующие процессуальные меры по устранению совершенных правонарушений. В-третьих, по каким критериям разграничивается личное и партийное имущество членов ТЭО ПИВ, учитывая, что М.Кабири своими импульсивными заявлениями о подрыве экономической основы фактически признал наличие у возглавляемой им террористической Партия исламского возрождения, помимо официально заявленных, иных нелегальных источников финансирования (само по себе такое признание уже должно стать предметом пристального интереса правоохранительных органов).
Как было отмечено выше, ответы на эти вопросы коренятся в изъянах психологии и политического мышления, так называемых, оппозиционеров, путающих свою оппозиционность с правовым нигилизмом, а то и откровенным беспределом. Обвиняя власти в оказании давления на оппозицию, ее разношерстные лидеры упорно не замечают собственной моральной нечистоплотности, не желают признавать, что в сущности своей большинство из них обычные меркантильные проходимцы и мошенники, идущие в политику не по идейным соображениям, а исключительно с целью половчее обстряпать личные коммерческие делишки.
А в том, что именно этим они с энтузиазмом занимаются, прикрываясь своим политически-оппозиционным статусом, сомневаться не приходится. Например, обиду лидера ТЭО ПИВ М.Кабири относительно признания незаконным приватизации стадиона в г.Турсунзаде еще можно было бы как-то объяснить неудачным стечением обстоятельств, ссылаясь на то, что он лично не участвовал в данном процессе, а лишь купил уже приватизированный стадион.
Однако как быть с другим выявленным в ходе расследования уголовного дела фактом незаконной приватизации в 1999 году и последующей продажи недостроенного здания инфекционной клиники, расположенного на территории села Навобод района Рудаки. Ведь здесь недостроенное здание больницы, рассчитанной на 500 мест, с прилегающей территорией было в нарушение законодательства Таджикистана выставлено на продажу и приватизировано лично М.Кабири, а затем частично, посредством оформления фиктивных договоров дарения, продано пятерым гражданам, которые, в свою очередь, подделав документы, перепродали земли другим людям. Указанная мошенническая схема была раскрыта следствием и приговорами судебных органов причастные лица еще в 2011 году осуждены к различным срокам лишения свободы. Все, за исключением основного собственника М.Кабири, согласно условиям приватизации ответственного за достройку больницы и обеспечение ее функционирования.
В настоящее время выявляются новые факты участия М.Кабири и его близких родственников в незаконных операциях по приватизации государственной собственности на территории Таджикистана. Как в случае со стадионом в Турсунзаде, сослаться на то, что он лично не принимал участие в этих махинациях, уже не получится. Чем же сейчас сможет объяснить бизнесмен М.Кабири, по совместительству являющийся председателем террористической Партии исламского возрождения, «Антинационального альянса Таджикистана», свою противоправную деятельность, тянущую на несколько томов уголовных дел? Или же, следуя устоявшейся практике, предпочтет снова всё списать на давление властей на оппозицию?
Баҳрагирӣ аз технологияи компютерӣ дар соҳаҳои мухталифи илмӣ ва амалӣ дар шароити имрӯз ба ҳайси як зарурати муҳим табадил ёфтааст. Барои омода намудани мутахассисони соҳаи дин аз технологияи замонавӣ аз ҷумла, аз компютер ҳамчун як василаи муҳим истифода карда мешавад. Ин аз он хотир аст, ки дониши динӣ низ мисли донишҳои дигар ба чунин таҳаввул ниёзманд аст.
Дар таълимоти исломӣ наметавон танҳо ба мавзуоти назариявии сирф такя кард, аз тарафи дигар муайян намудани намунаҳое аз тағйири ҳолат, сифат ва мавқеи ашё ва дигаргуниҳои муҳит, ки дар асари пешрафт ё таҳаввули илму санъат эҷод шудааст, ба ҷаҳонбинӣ, тавоноии дарки мавзӯъ ва матлаби мавриди назар барои як коршинос ва мутахассиси соҳаи дин таъсири мусбати худро мерасонад. Масалан барои муайян намудани як ҳукми фиқҳӣ, мушоҳида ва таҷрибаи лабораторӣ ки аз тариқи тасвирҳои компютерӣ имконпазир аст, дар пешрафти таҳсили донишҷӯён ва фаҳмиши динӣ онҳо бисёр муфид ва муҳим аст.
Донишу хирад, таҷрибаву тадқиқоти илм беҳтарин ганҷина барои инсон аст, бузургтарин аслиҳа, воситаи ҳосилнокии меҳнат, хушсифатию латифии неъматҳои офаридаи инсон, рушду камоли худи шахсанд. Бо фармудаи Шайх Саъдӣ:
Бани одам аз илм ёбад камол,
На аз ҳашмату ҷоҳу молу манол.
Маҳз ба туфайли дониш, хирад, саъю кушиш инсон душвортарин муаммоҳои ҳаёти иқтисодию маънавии ҷомеа, оила, шахсиро ҳал намуда, меҳнат, саломатӣ, зиндагии дигарон ва худро зебову хушбахтона менамояд.
Хазинаи беҳамтои донишу илм, устоду дӯсти беғараз китоб аст. Тавре ки Абдураҳмони Ҷомӣ фармудаанд:
Аниси кунxи танҳоӣ китоб аст,
Фурӯғи субҳи доноӣ китоб аст.
Бувад бемузду миннат устоде,
Зи дониш бахшадат ҳар дам кушоде.
Ҳар лаҳза аз ӯ ба гӯшаи танҳоӣ
Сад роҳате ҳасту ҳаргиз озоре нест.
Дар ҳама давру замонҳо одамон ба таълиму тарбия ниёз доштанду доранд. Хусусан падару модарони дилсӯзу ғамхори фарзандон ва аҳли ҷомеа хоҳон буданду хоҳонанд, ки худашон солиму бардам бошанд ва ҳамчунин ниҳоли боғи умрашон фарзандашон ҳамаҷиҳата солиму бардам ва соҳиби адабу илму маърифат, касбу ҳунари нафърасон бошад, ба халқу Ватан софдилона хизмат расонад. Бинобар ин дар ҳамаи давру замонҳо одамони равшанфикру бедордил ва инсонпарвару ватандӯст таълиму тарбияи фарзандонро вазифаи асосӣ ва муқаддас меҳисобиданду меҳисобанд. Дар ҳақиқат, инсони таълимгирифта ва тарбиядида мисли меваи офтобхӯрдаву ғизои зарурӣ бардошта ба дигарон ҳар чи беҳтару бештар манфиат расонида метавонад ва дар ин бобат бӯстонеро тасаввур ва муқоиса кардан мумкин аст, ки гулу гиёҳҳо ва ниҳолони яке хушку пажмурда ва аз они дигар сабзу хурраму шукуфону пурбор аст. Зиндагӣ ҳам ҳамин тавр мисли бӯстон ба назар мерасад. Одамони таълиму тарбиягирифта ҳаётро сабзу хуррам ва шукуфон мегардонанд, одамони бемаърифату беадаб тираву тор ва пажмурда. Бинобар ҳикмате дар байни мардум маълум аст, ки гуфтаанд:
Фарзанди хуби боадаб боғи падар, модар бувад,
Фарзанди шуми беадаб доғи падар, модар бувад.
Ба хубӣ ба маънии суханони боғу доғ сарфаҳм рафта, маҳз ҳамин ҷиҳатҳои ғизобахшӣ ва шифобахшии таълиму тарбияро ба инобат гирифта, бузургон дурдонаҳои сухан гуфтаанд.
«Тарбия ҳам ҳаёт, ҳам мамот ва ҳам наҷот аст» - фармуда мутафакирре.
Кор бо компютер ва дигар лавозимоти электронӣ дар фарогирии забони арабӣ махсусан муколамаи он, қироати дурусту бе ғалати оятҳои Қуръони карим, нишон додани намунаҳои амалии ҳолатҳои дигаргуншавии об, офтобгирифтагӣ, беморӣ инчунин истифода аз харитаҳо ва пардаҳои электронӣ барои нишон додани намунаи таърихии шаҳрҳо ва ашёи зиндагии мусулмонон ва қавмҳои пеш аз онҳо аз фанни таърихи ислом ва диншиносӣ ва ғайра, як зарурат ба ҳисоб меравад.
Яке аз воситаҳои асосии тарбиякунандаи инсон сухан аст ва дигаре китоб. Кореро, ки сухан ба иҷро расонида метавонад, дигар ягон воситае ба иҷро расонида наметавонад. Бинобар ин сиёсатмадор ва олими бузурги тоҷик академик Бобоҷон Ғафуров гуфтаанд, ки сухан ҳам мисли лашкари муктадир, яъне қудратманд аст ва метавонад қуллаҳои муроду мақсадҳоро фатҳ кунад ва ё оламу одамро вайрону валангор созад. Сухан хусусияти шифобахшӣ ҳам дорад. Бемореро бо сухани зишт рӯҳафтодаву беҳолу бемадор ва пажмурдаву рӯҳафтода кардан ҳам мумкину бо сухани хуш умедвор ба шифоёбӣ намудан ҳам. Китоб низ дар ҳама давру замонҳо воситаи асосии тарбия ва нерӯбахшандаи саломатии рӯҳиву ҷисмонии одам буду ҳаст. Китобҳо ҷавоҳироти тафаккури инсониро гирд оварда ба авлодҳо мерос мегузоранд. Китоб қувваи бузургест, зеро китоб дониш, дониш нерӯ ва нерӯ ғалаба меорад. Китобро ба чароғ ҳам ташбеҳ медиҳанд, ки бо нураш кӯчаву тангкӯчаҳои ториктарин ва дурдасттарини ҳаётро мунаввар мегардонад ва ба одамон роҳи дурусти зиндагиро нишон медиҳад. Дар ин таснифот муаллифон дар бобати маданияту маънавияти тоҷикон, нукоти пуртаъсири дини мубини ислом ва аҳкоми он сухан ронда, кулли хонандагон, аз ҷумла наврасону ҷавононро ба тозагиву тарзи ҳаёти солим ва созандагию бунёдкорӣ, ифтихор аз арзишҳои миллӣ ва ватандӯстӣ даъват мекунанд. Беҳтарин ҷавоҳироти тафаккури инсоният ва барҷастагиҳои ахлоқи ҳамидаи гузаштагон, бузургони дини мубини ислом бо сураву оёти китоби муқаддаси «Қуръон» ва ҳадисҳои ҳазрати Муҳаммад (с) дар ин рисола бобати таълиму тарбия ва саломатии рӯҳониву ҷисмонии одам гирд оварда шудааст. Агар ба талотуму ҷӯшу хурӯши зиндагӣ ва ба қавли Хайѐм ба ин олами пурфитнаву пуршӯр бо назари ибратбин бингарем, ба ҳар як фард арзишҳо, неъматҳои заруртарине лозим аст, ки инсони дорои ин арзишҳоро саодатманд мегардонад. Пеш аз ҳама барои инсон хотири ҷамъу тани сиҳат, одобу илм ва касбу ҳунар лозим аст.
Шахсе, ки соҳиби ҳамин чаҳор неъмат бошад, дар зиндагӣ ҳаргиз пешпо намехӯрад, дар намемонад ва каму ғамро дида, сархам намешавад. Ҳар як инсон ҳам маҳз ҳаминро мехоҳад, зеро талош барои ҳаѐти солим дар шароити ҷаҳони кунунӣ, ки алоқаҳои рӯзафзуни мамлакатҳо ва томгароии (куллишавӣ, ҷаҳонишавӣ, глобализатсия) ҷомеаи инсони яке аз вазифаҳои аввалиндараҷаи фарду ҷомеа ба шумор меравад. Чунки инсони бемор инсонвор зиндагӣ карда наметавонад. Инсони бемор шояд ҷомеаи солимро ҳам сироят намуда, бемор мегардонад. Мову Шумо, дар асри навини XXI ва ҳазорсолаи сеюм зиндагӣ карда истодаем. Дар замоне умр ба сар бурда истодаем, ки бо қудрати илму техника афсонаҳо тадриҷан ба ҳақиқат табдил ёфта, беш аз пеш мӯъҷизаҳои нав ба нав арзи ҳастӣ менамояд, аммо инсон дар назди ҳодисаҳои табиат, пайдоиш ва хурӯҷи бемориҳои гуногун, тоза ба тоза ҳамоно оҷизу нотавон аст ва боз ҳамон сухани Муҳаммад Иқбол ба ёд меояд:
Кушояд розу худ роз аст одам.
Оре, одам сирру асрор ва розҳои гуногуну зиёди одамони дигару асрори оламро кушода метавонад, аммо барои муолиҷаи як бемории ба тану рӯҳаш часпида, баъзан ноилоҷ ва оҷизу нотавон мемонад. Бинобар хонандаи олиқадр, бояд бидонед, ки чаҳор арзиш андак ва ночиз менамояд, аммо бузург ва пуртаъсир мебошад. Яке оташ аст аз ин неъматҳо. Аз шарора аланга бармехезад, бо як дона гӯгирд хирманеро оташ задан ва несту нобуд кардан мумкин аст. Якеи дигар душман аст. Гуфтаанд: «Душманат гар пашша бошад, камтар аз филаш мадор». Шамсиддин Муҳаммад Ҳофизи Шерозӣ фармудаанд.
Дарахти дӯстӣ биншон, ки коми дил ба бар орад,
Ниҳоли душманӣ баркан, ки ранҷи бешумор орад.
Ба ибораҳои дарахти дӯстӣ ва ниҳоли душманӣ эътибор диҳед, яъне душманӣ дар вақти ниҳол буданаш решакан карда мешавад, то он ба дарахт табдил наёбад, агар ба дарахт табдил ёбад, решакан кардани он душвор хоҳад шуд. Ва аз ҳама арзиши олие, ки ба назар ноаён, яъне маъниесту на шакл дораду на рангу бӯй, илм аст.
Қуръони карим аз масъалаҳои мухталифи илмӣ сухан кардааст, мисли мавзӯи ҷаниншиносӣ, таҳаввул ва дигаргун шудани табиат монанди чахиши замин, чигунагии фарорасидани шабу рӯз, осмонҳову аҷроми он, баҳру бар ва ғайра ки дар шароити имрӯз наметавон бидуни огоҳӣ аз компютер ва дигар лавозимоти мисли он аз ин масоил баҳраи кофӣ бурд. Аз тарафи дигар пешрафтҳои илмӣ монанди рушди илми генетика дар чанд соли охир ва дигаргунӣ дар технологияи ҳамлу нақл мисли санъати ҳавопаймосозӣ ва мошинсозӣ ки фосилаи замонӣ ва макониро тақрибан бо дигаргуниҳои ҷиддӣ рубарӯ сохтааст, ҳама дар асари ворид шудани технологияи компютерӣ дар ин арса мебошад, ки бехабари ва истифода накардан аз он дар шароити имрӯзаи ҷаҳонишавӣ моро бо душвориҳои зиёде мувоҷеҳ хоҳад кард. Зеро дигаргун шудани равиш ва василаҳои зиндагӣ дар аҳкоми шаръӣ таъсири худро мерасонад. Аз ин назар фаҳмиши дуруст аз замон ва ҳаракат барои ҷомеаи илмии мо як асл ва зарурати асосӣ ба ҳисоб омада, ҷойгоҳ ва мавқеи моро дар миёни кишварҳои дигар муайян месозад.
Илм воситаи тавонову муқтадирест, ки бо шарофати он инсоният аз асри сангин, аз давроне, ки одамон ҳамаи асбобу анҷомҳои рӯзгорашонро аз санг месохтанд, то даврони мушакҳои байнисайёравӣ ва компютеру интернету телефонҳои мавҷӣ ҳама бо шарофати илм ба ин дараҷа расид. Инсон танҳо як маротиба зиндагӣ мекунад ва қабл аз ҳама барои инсонвор умр ба сар бурдан одам бояд ҷисману рӯҳан солим бошад. Дар асл бошад, инсон метавонад солҳои тӯлонӣ сиҳату саломат умр гузаронад. Барои ин Худованд ҳама шароиту нозу неъматҳоро барои инсон муҳайё намудааст дар рӯйи замину зери замин, дар қаъри обу хок ва дар холигаҳи байни замину осмон, яъне дар фазо. Дар китоби муқаддаси «Қуръон» ва ҳадисҳои Муҳаммад (с), панду андарзҳои бузургони тоҷику форс ҷаҳон роҷеъ ба қадру қимати ҳаёт, қадру қимати инсон, саломатӣ, пешгирӣ ва муолиҷаи беморӣ суханони роҳнамое гуфта шудаанд. Дар натижаи омӯзиш ба хулосае омадем, ки китоби беҳтарин ва муассиртарин ин китоби «Қуръон» аст ва яке аз номҳои ин китоби азимушшаън «Китоби шифо» аст ва ояте ҳам барои бандагон нозил шудааст, ки маънои он чунин мебошад, яъне мо ин китобро барои шифои қалби мӯъмин нозил кардем. Яъне сухани Худованд дар вақти қироату шунавидан ба инсон шифо мешавад. Ҷиҳати дигари шифо будани ин китоби Нур фармудаҳои Худованд аст. Одами ба фармудаҳои Аллоь риоякунанда ҳаргиз ба маризӣ гирифтор нахоҳад шуд! Худованд се амалро намеписандидааст. Пургӯйӣ, пурхобӣ ва пурхӯриро. Ҳамин се хислати дар ҳақиқат, зараровар ба тану рӯҳи инсонро ҳар як кас бояд тарк созад. Аз хурдсоли ба кӯдакону наврасон ҳам тарки ин хислатҳоро ёд додан лозим аст. Аз овони тифлӣ тарбияи кӯдак оғоз меёбад ва барои тасдиқи ин фикр ривоятеро аз ҳаёти табиби бузурги тоҷику форс Абӯалӣ ибни Сино овардан мумкин аст: Рӯзе назди донишманд ва мутаффакир зане меояд дар бағал кӯдак. Шикоят мекунад, ки тифлаш инҷиқу сергиря аст. - Кӯдак чандмоҳа шуд? – мепурсад ҳаким. - Семоҳа. - Шумо ба тарбияи тифл се моҳ дер мондед. Мебоист кӯдакро аз рӯзи аввали таваллуд шуданаш тарбия мекардед ва аз пайи беҳдошти саломатиаш мешудед. Инсон аз рӯзи аввали ба дунё омаданаш бояд бо ғамхориҳо фаро гирифта шавад ва саломатиаш барқарор бошад.
Бинобар ин барои ба дунё овардан ва тарбия намудани насли солим аз ибтидо, яъне аз аҷдод оғоз намудан лозим аст. Пеш аз ьама маънии калимаи аждод гузаштагон аст ва аз решаи ҷад - яъне падар гирифта шудааст. Тоҷикон баъзан ба якдигар мегуянд: ҳафт пуштатро шинос. Ҳафт пушт чӣ маънӣ дорад? Ҳафт насли гузаштаи аҷдод. Яке аз мафҳумҳои «Худро бишинос» ҳам ҳамин аҷдоди худро шинохтан аст ва намешиносанду фарзандони худро тагпурсӣ накарда, оиладор менамоянд. Ҳам дини мубини ислом ва ҳам илми тиб ба оиладоршавии хешовандони наздик муқобил аст.
Шоир фармудааст:
Сабру илму ҳилм тарёки диланд,
Бухлу бухсу кина заҳри қотиланд.
Заҳри қотил ва тарёки дил… Заҳри қотил тани инсонро адову абгор ва хору зор мекунад, ба азобу уқубат гирифтор месозад ва оқибат ба ҳалокат мерасонад. Тарёки дил бошад, ба дардҳо шифо шуда, гарави тани сиҳат аст. Дар тани солим рӯҳи солим зиндагӣ мекунад, рӯҳи солим, тани солимро мепарварад ва китоби муқаддаси «Қуръон» - у аҳодиси ҳазрати Муьаммад (с) ба тану рӯҳи инсон шифо бахшида метавонанд, ки яке аз мақсадҳои таълифи рисолаи мазкур ҳам нишон додани ҳамин хусусиятҳои шифобахшии ин ду сарчашмаи асосии таълимоти ислом аст. Умуман ҳамаи чор китоби илоьӣ, ки аз тарафи Худованд нозил шудаанд - «Забур», «Таврот», «Инҷил» ва «Қуръон» пеш аз ҳама китобҳои шифобахшанд ва хусусан «Қуръон» - и азимушшаҳн, ки ба он ягон тағйирот ва иловае надаромадааст. Нахуст худи сухани ин китоби муқаддас ба инсони мариз шифо мебахшад. Худи каломи Аллоь шифо аст ва ин фикр дар таҷрибаи мутахассисони соҳаи тибб ба исбот расид, ки қироату шунидани сураҳову оёти китоби муқаддаси «Қуръон» ба омӯзондагон таълиму тарбия ва шифо мешавад.
Ҳамин тавр, такрор шавад ҳам боз мегуем, ки худи сухани Худованд шифои қалбҳост. Олимони соҳаи тибби давлати Германия дар натиҷаи тадқиқот ба хулоса омадаанд, ки ҳар касе достонҳои шоири Юнони қадим Гомер «Иллиада» ва «Одисея»-ро қироат кунад, агар бемории қалб дошта бошад, шифо хоҳад ёфт. Вақти хондани достонҳо нафасгирӣ мураттаб шуда, кори дил ҳам ба низом медаромадааст, яъне таппиши қалб бо нафаскашӣ робита доштааст, ки дар натиҷаи мутолиаи китоб ҳам одам тарбия ёфтанаш мумкин. Ин усули муолиҷакуниро библиотерапия мегуянд ва хондани матни шавқовару пурмазмуну диққатҷалбкунандаву таъсирбахш яке аз роҳҳои паст кардани стресс (изтиробу ҳаяҷон) будааст, дар ҳақиқат, вақти мутолиаи китоби шавқовару ҳаяҷонбахш ва диққатҷалбкунандаву пуртаъсир хонанда ба даруни воқеаву ҳодисоти китоб ворид шуда, одаму оламро лаҳзаҳо фаромӯш месозад, дарду ғаму аламҳояшро аз ёд муваққатан бошад ҳам мебарорад. Ҳамчунин иродаву матонати қаҳрамонони асар ба хонанда таъсир расонида, аз нақшҳои мусбат ибрат мегирад.
Баъзе мавридҳо аҳли илм дини мубини исломро, сарчашмаҳои он китоби «Қуръон» - у аҳодиси ҳазрати Муҳаммад Саллалоҳу алаҳьи васалламро талқинкунандаи тозагӣ маънидод намудаанд. «Ан назофату минал имон» гуфтани фармудае мавҷуд аст, ки тозагиро як рукни имондорӣ ҳисобидаанд. Охир, тозагӣ гарави саломатист. Аз омӯхтани ин сарчашмаҳо ҳамчунин хулосае бармеояд, ки ҳар як инсонро Худованд ҳуқуқи зиндагӣ кардан додааст, яъне ҳуқуқи зиндагии оромона, осудаҳолона ва хушбахтонаро додааст. Ва барои зиндагӣ кардани инсоне пеш аз хама падару модараш бояд сихату саломат бомаърифат ва ботарбия бошанд. Бинобар ин ба аҳли ҷомеаи Тоҷикистон ва аҳли ҷомеаи ҷаҳон насли солим зарур аст. Кадом чораҳоро андешидан мумкин, ки аз падару модар насли солим ба вуҷуд биояд ва хушбахтона умр ба сар барад? Барои ба ин мақсад расидан роҳу воситаҳо мавҷуданд ва яке аз сарчашмаҳои пурғановату таъсирбахш ин аз таълимоти динҳои гуногун истифода бурдан мебошад. Ҳам дини ислом ва ҳам динҳои насрониву яхудия хайркорӣ ва сулҳу амониро талқин кардаанду мекунанд. Умед аст, ки бо дастгириҳо ва ҳимоятҳои ҳукумати кишвар ва саъю кӯшиши масъулон ва устодони дин ниёзҳои мазҳабӣ ва фарҳангии кишварро бо тайёр намудани мутахассисон хуб тайёр намуда, дар ҳифзу амнияти фарҳангии кишвар нақши созандаи хешро хоҳад гузошт.
Юнусов Ш
номзади илмҳои педагогӣ, дотсент,
мудири кафедраи системаҳои иттилоотӣ дар иқтисодиёт
Донишгоҳи давлатии тиҷорати Тоҷикистон,
Артиши милии кишвари азизамон, воқеан ҳам санаи 23-юми феврали соли 1993 ташкил шуда, дар таърихи худ бисёр вазниниҳоро аз сар гузаронидааст.
Маҳз, далерони Ватан буданд, ки дар рӯзҳои аввали истиқлолият марзу буми Ватани азизро аз душман бо ҷонӣ худ муҳофизат намуданд. Хизмати ин ҷавонони шердил буд, ки имрӯз миллати тоҷик дар шароити тинҷиву оромӣ ва осмони соф зиндагӣ ба сар мебарад. Таърих гувоҳи он аст, ки аскарони Ватан ҳамеша бо хоҳишу рағбати худ баҳри хизмати модар сари вақт ҳозир шуда, онро содиқона анҷом медоданд.
Хушбахтона, ин анъана то ин дам асли худро гум накардааст, балки хоҳиши ҷавононро барои ҳимояи сарҳади Тоҷикистон баланд намуда, шумораи ҷавононро зиёд намуда истодааст. Ҷавонони шаҳру ноҳияи кишвар, алалхусус ноҳияи Исфараи вилояти Суғд, аз анъанаи мазкур бетараф нашуда, аз кишварҳои дуру наздик баҳри хизмати Ватан баргашта, ба комиссариати ҳарбӣ ҳозир шуда истодаанд. Далели ин гуфтаҳо, тариқи телевизионҳои кишвар мебинем, ки алакай 20 нафар ҷавонмарди ноҳияи Исфара аз Россия баҳри мудофиаи Ватан баргаштаанд. Ҷавони ноҳияи Исфара дар баромадҳои худ қайд, карданд, ки барои ҳимояи миллату давлати хеш омода буда, ҷавононро ба ин иқдоми нек даъват менамоянд. Онҳо тайёранд, дар ин роҳи набард барои ҳифзи сарҳади кишвар, баъд аз воқеаҳои қаблӣ ҷони худро фидо намоянд, то душман дубора марзи кишвари азизамонро нагузарад.
Сокинони Исфара дар баромадҳои худ, аз ҷавонони вилоят даъват аз муттаҳидӣ, якдилӣ ва хештаншиносӣ ба амал меоранд, то дар якҷоягӣ мароми давлатро дар арсаи байналмиллалӣ ҳифз намоянд. Ҳамзамон, дар ноҳияи Исфараи вилояти Суғд алаккай даъвати баҳорӣ пур шуда бошад ҳам, ҷавонони ноҳия ба он нигоҳ накарда, мехоҳанд, қарзи Ватанро ба ҷо биёранд.
Боиси қайд аст, ки дар баробари Исфара, Рашту Бадахшон ҳам даъвати баҳориро алаккай ба анҷом расонидаанд.
Чун миллати тоҷик бо далерони Ватан ҳамеша аз таърих мефахрид, имрӯз ҳам Ватан аз Шумо марзбонони Ватан меболад.
Бечора харак зери думат гашта ҷазир,
Ёбу будӣ чанде ба биёбону адир.
Бо секси урупоӣ ҳама шаҳват ронӣ,
Серӣ, ки надидӣ таги охундаки пир.
Ҷонона Кабирии харак дорӣ хитоб,
Бо нозу карашма мекунӣ қаҳру итоб,
Ҳангоси ту бар гӯши касон ҳеҷ нарасад,
Афсона бувад, ки барадаш селаи об.
Муҳиддин Кабирӣ!
Хитоби ман бар туст эй ғуломи ихвонии Миср ва эй мочахари пуштат аз савории охунди пири иронӣ зардобпечида ва эй луттии дугонаи ҳамҷинсгароёни Аврупо!
Ҳар хитобае, ки чун вингоси к…ни гӯ..ин аз забони фиребгару раҳгумзанандаат мебарояд, пеш аз ҳама пушташ манфиати хоҷагонат меистаду аз худу хонаводаат.
Ҳатто қазияи интернет ҳам бо худат рабт дорад. Метарсӣ, ки бо қимат шудани нархи интернет теъдоди муштариёни саҳифаҳои иҷтимоии он коҳиш меёбаду шумораи он иддаи бесавод, ки пайваста дар тори танидаи туву ақидаҳои ифротии туву пирони ту гирифтор мешаванд, кам мегардад.
Метарсӣ, ки аз ягона минбари ваъзгӯиҳои фиребандаат, ки пушти вожаҳои дилчаспу мардумфиреби шайтониат ниҳонанд, маҳрум мешавӣ.
Ай хараки пуштат аз кашидани бори бегона лақгашта, агар чунин нест, агар худро даме мард мепиндорӣ, ақаллан, барои ҳамон «парвонаҳо»-и гирди худат қойил шав, ки имрӯз сарчашмаи зиндагии беш аз 40 нафар аёли хонаводаи худу бародаронат аз ҳисоби чист ё кист?
Дар шароити Аврупо, ки барои зиндагии якмоҳаи як нафар 3-4 ҳазор евро басанда нест, рӯзи онҳоро аз кадом ҳисоб пеш мебарӣ? Албатта, посухат он аст, ки «ризқи инсон худодод аст». Вале ин афсонаро ба гӯши ҷоҳилони фиребдодаат хон!
Пешаи ту савдои миллат буду давлати Тоҷикон. Ва ҳамин тариқа боқӣ хоҳад монд. То дами пир гаштанат. То даме, ки чун хари пир ва аз боркашӣ монда, танат афгор мегардаду шошаат дигар намепояд, соҳибонат як лагат ба куни қоқат мезананду ба ҳамон биёбонат меафканандат, ки аввал омӯхта будандат. Биёбонҳои арабу ақидаи ҷоҳилона ҳазорон сол яхбаста.
Интернети ту бепул аст. Куҷо медонӣ, ки дар Тоҷикистон бо кадом сабаб қиматаш боло рафт. Агар ин қадар зӯр бошӣ, Тоҷикистон биё, дар паҳлуи генералҳо истода манфиатҳои миллату давлатро ҳимоя кун. Наметавонӣ! Қодир нестӣ! Барои ин кор ҷигар даркор асту ҷуръату мардӣ. Барои ту барин мочахарҳо «овози дуҳул шунидан аз дур хуш аст». Ту ҳамоне ҳастӣ, ки соли 2015 ҳамдастонатро фурӯхтӣ. Ба мурдан ё пушти зиндон рафтан раҳнамун сохтиву худатро бо тамоми аҳли оилаат берун кашидӣ. Ҳоло дигаронро фурӯхтан дорӣ. Афсӯс, ки иддае аз ҳамдиёрон ончунон дар дарёи ҷаҳолат ғарқ гаштаанд, ки тавони таҳлили ҳаводиси ҳамагӣ чор се сол пешро надоранд. Аллакай фаромӯш кардаанд, ки чӣ тавр садҳо нафар ҳамҳизбонатро ба савдо задӣ. Танҳо ба хотири он ки дар Аврупо иҷозаи зистро дарёфт намоӣ!
Генералҳои тоҷик бошанд, вазифаҳои конститусионии худро сарбаландона иҷро мекунанд. Имрӯз дар ҳақиқат посбонанд. Посбони амну суботи Тоҷикистони азиз. Ҳаминҳо мебошанд, ки баъди нест кардану пушти зиндон бурдани чанд ҳамҳизби террористи ту шаб то рӯз натанҳо дар шаҳри Душанбе, дар тамоми шаҳру деҳоти Тоҷикистон мардум агар хоҳад шаб то рӯз сайру гашт мекунад.
Шумо хармиҷозони террористмаоб бошед, ҳар куҷо, ки мерасед аз қадаму нафаси номуборакатон он ҷо дуд мебарояд. Дар дили Аврупо, аллакай, аз тарси кирдорҳои ваҳшиёнаи шумо мардуми бумӣ ба беруни хона баромадан метарсанд. Ҳамонҳое, ки барои шумо интернети бепул додаанд. Аврупоиҳо намедонанд, ки ҳатто Аллома Иқболи мусулмон аз Шумо безор буд ва қариб як аср пештар навишт:
Дили мулло гирифтори ғаме нест,
Нигоҳе ҳаст, дар чашмаш наме нест.
Аз он бигрехтам аз мактаби ӯ,
Ки дар реги Ҳиҷозаш замзаме нест.
Аз ин ҷост, ки Муллокабирӣ танҳо дар фикри худ асту шиками худ. Ӯро нисбати интернети бепул ё қиматшуда чӣ парвост?
More...
Дар замони мо, ки пур аз тазод, мушкилот, ихтилофу зиддиятҳост, доир ба афзудан ва густариши экстремизм, фундаментализм, терроризм ва дигар зуҳуроту падидаҳои номатлубу хатарафзо зиёд ҳарф мезананд ва менависанд. Маънои аслии «экстремизм» чист ва он чӣ гуна падида аст? Экстремизм – (аз калимаи франсузии «ехtrеmismе» ва лотинии «eхtrеmus») гирифта шуда, маънои аслиаш ифротгароӣ, тундравӣ, фикру андешаҳо ва амалҳои тундравона, аз ҳадд гузаштан, аз андоза гузаштан аст.
Ҷомеаи имрӯзаи моро равияҳои номатлубе фаро гирифтааст, ки ба зеҳну андешаи ҷавонон бетаъсир нест. Маълум аст, ки хатарноктарин зуҳуроти ҷомеаи муосир терроризму экстремизм аст ва онро вабои аср мехонанд.
Раванди ба гурӯҳҳои ифротӣ пайвастани ҷавонон дар кишварҳои гуногуни ҷаҳон нишон медиҳад, ки насли нави ифротгароёни динӣ, хусусан, пайравони гурӯҳи террористии ба ном “Давлати исломӣ” роҳҳои наву пуртаъсири таблиѓу ташвиқи андешаҳои худро дар байни ҷавонон ба роҳ мондаанд. Маҳз ҳамин равиши таблиѓотии содаву таъсирнок ва истифодаи васеъ аз воситаҳои муосири иттилоотӣ, расонаҳои электронӣ ва шабакаҳои иҷтимоӣ яке аз омилҳои муваффақияти ин гурӯҳ ва ҷойгоҳи байналмилалӣ пайдо кардани он ба ҳисоб меравад.
Фикру ақидаҳои ифротгароӣ аз доираи тафаккур баромада, ба сатҳи таблиғот, талаботи катьӣ аз дигарон ва ба амалҳои тунд мегузарад. Дар ин маврид, шахси ифротгарои динӣ тарзи зиндагонии дигаронро ошкоро танқид карда, нисбат ба онҳо дар амал оштинопазирӣ нишон медиҳад ва ҳамфикрони худро ба муборизаи амалӣ ба муқобили фаҳмиш ва тарзи зиндагии дигарон даъват мекунад. Чунин ҳолат аллакай шакли радикалишудаи ифротгароии динӣ мебошад. Ифротгароёни динӣ барои расидан ба ҳадафҳои худ аз зӯроварию хушунат истифода мекунанд. Аз ин лиҳоз, дар зиндагии рӯзмарра фаҳмиш ва арзишҳои ифротгароён барои аъзои дигари ҷомеа қобили қабул нест. Ифротгароёни динӣ мекӯшанд, ки ҷомеа ва давлатро тарсонида, бо роҳи зурӣ инсонҳоро ба худ тобеъ карда, мақсадҳои худро ба ҷомеа таҳмил намоянд. Ҳамин тавр, ифротгароии динӣ аз марҳалаи радикализм ба марҳалаи терроризм мегузарад.
Ифротгароӣ яке аз зуҳуроти номатлуб дар замони имрӯза ба шумор меравад, зеро зуҳуроти мазкур боиси ба миён омадани оқибатҳои нохуш, таҳдид ё истифодаи зӯроварӣ, расонидани зарари вазнин, таҷовуз ба ҳаёти арбоби давлатӣ ё ҷамъиятӣ, бенизомӣ, тағйири сохти конститутсионӣ дар мамлакат, ғасби ҳокимият ва аз они худ кардани ваколатҳои он, барангехтани низои миллӣ, иҷтимоӣ ва динӣ мебошад.
Ифротгароии динӣ аз ҷиҳати динӣ асосноккунии фаъолияти бо дин руйпӯшкардашудае аст, ки барои зӯран ғасб намудани ҳокимият, халалдор кардани истиқлолият, якпорчагии давлат ва ба мақсади барангехтани душманӣ ва бадбинии динӣ равона карда шудааст.
Дар шароити ҳозира маводи паҳнкардаи душманони миллат нишон медиҳад, ки ҳадафи онҳо ба ҷуз барангехтани ҳисси нобоварӣ нисбат ба давлату ҳукумат ва тафриқаандозӣ миёни афроди миллат нест. Вагарна бо чӣ сабаб онҳо аз ҳаёти сиёсӣ, иқтисодӣ-иҷтимоии ватан канорҷуӣ мекунанду монанди аксари шаҳрвандони мамлакат дар рушди кишвари худ саҳм намегузоранд, меҳнат ва эҷод намекунанд, дар паноҳи дигарон ҷой гирифта, аз каноре айбҷӯиву харобакориро пеша кардаанд. Дар зери шиорҳои бофтаву хаёли фирефтаи таълимоти «гӯё динӣ» ҷавононро ба амалҳои низоъпарастӣ, ифротгароӣ ва террористӣ даъват намуда, амалҳои бади худро «қаҳрамонӣ», «фидокорӣ» мегӯянд ва мехоҳанд, ки бо ин роҳ ба мақсадҳои душманонаи худ ноил шаванд. Яъне, нуфузу дастовардҳои миллиро то андозае паст зананд, аниқтараш супоришҳои пешвоён ва сарпарастони хориҷии худро иҷро намоянд.
Бино бар ин, моро зарур аст, ки дар раванди ҷаҳонишавӣ бо дарки масъулият истиқлолияти худро на танҳо бо шиору гуфтор ситоишу парастиш кунем, балки онро бо меҳнати софдилона ва самимӣ дар ҳама соҳаҳо таҳким бахшем, бепарвою бемасъулият набошем ва дар таълиму тарбияи наврасон, ҷавонон дар рӯҳияи ватандӯстӣ, худогоҳиву худшиносии миллӣ ва ҷалби онҳо дар корҳои созандагиву ободкорӣ, ҳифзи дастовардҳои истиқлолият ва таҳким бахшидани ваҳдати миллӣ саҳмгузор бошем.
Яке аз масъалаҳои ҷиддии замони муосир, ки хатари минтақавию байналмилалиро ба бор овардааст, суръатёбии раванди ифротгароӣ ва дигар зуҳуроти номалуб дар ҷомеа ба ҳисоб меравад ва амалан дар ҳамаи қитъаҳои ҷаҳон паҳн шуда истодааст. Аксари ин амалҳо зери шиорҳо ва арзишҳои динии бебунёд сурат мегирад.
Хусусияти асосии мавҳи муосири ифротгароии динӣ дар он аст, ки тарҳрезони ин гурӯҳҳо бо моҳияти ифротгарони динӣ хуб ошно буда, акнун онро силоҳи муборизаи сиёсӣ ва қудратӣ намудаанд. Ин ҳолат моҳияти масъаларо комилан дигар карда, ифротгароии диниро аз як «маводи хом» ба як нерӯи муташаккили сиёсию ҳарбӣ, ба як тӯфони харобиовари иҷтимоӣ ва ба як таҳдиди ҷиддии сиёсию амниятӣ мубаддал гардонидааст.
Таъсир ё самаранокии фаъолияти чунин гурӯҳҳо барои татбиқи ҳадафҳои хоҷагони хориҷии худ аз таъсири бомбаҳои атомӣ дида бузургтар аст.
Таҳлилҳо нишон медиҳад, ки аслан, терроризму ифротгароӣ дар байни ҷомеа аз аввалин сабақомузии динӣ дар назди домуллоҳо ва нимчамуллоҳо маншаъ мегирад.
Хусусияти дигари ифротгароии динии муосир дар он аст, ки аксари кулли пайравонаш саводи мукаммали динӣ надоранд. Онҳо фақат бо як фаҳмиши маҳдуду зоҳирӣ аз ислом мусаллаҳ буда, аз ҷанбаҳои маънавию рӯҳонӣ ва аз фалсафаю паёмҳои инсонгароёнаи он, умуман, баҳраманд нестанд.
Хусусиятҳои ифротгароӣ ва афзудани шумораи одамони ба ин гурӯҳҳои номатлуб дохилшуда бо роҳи ҷалби пинҳонӣ ва тадриҷан тағйир додани тафаккуру эътиқоди онҳо, зери ниқоби афзалиятҳои динӣ зоҳир мегардад.
Намояндагони гурӯҳҳои ифротгароӣ, дар навбати аввал, бо ҷавононе кор мекунанд, ки таҷрибаи кофии рӯзгор надоранд, донишҳои дунявӣ ва диниашон паст буда, дар зиндагӣ бо мушкилоте, чун қашшоқӣ, бекорӣ, муҳоҷират ва монанди ин дучор шудаанд.
Бояд қайд кард, ки намояндагони ҳизбу ҳаракатҳои ифротгароӣ ва тундгаро дар минтақаи Осиёи Марказӣ аз он ҷумла, дар Тоҷикистон ҷонибдорони худро пайдо карда, барои зиёд кардани тарафдорони худ кӯшиш карда истодаанд. Чуноне ки маълум аст ҳадафи асосии ҳизбу ҳаракатҳои ғайриқонунӣ таъсиси хилофати исломӣ дар минтақаи Шарқи наздик ва Осиёи Марказӣ мебошад. Инро дар мисоли воқеаҳои минтақаи Шарқи наздик аз қабили Афғонистон, Покистон, Сурия, Ироқ, Либия ва дигарҳо баръало дидан мумкин аст. Тибқи ақидаи диниву иртиҷоии ҳизбҳои ғайриқонунии тундгаро, бахусус, ташкилоти террористӣ-экстремистии Ҳизби наҳзати исломии Тоҷикистон мақсади асосӣ таъсиси давлати исломӣ дар шакли хилофат ва инчунин, ҳокими ягонаи мусулмонон таъйин кардани халифа мебошад.
Ҷонибдорони ин равияи ифротӣ душманони ашаддии демократия ҳастанд. Онҳо зидди ҳама гуна ҳуқуқу озодиҳои инсон баромад намуда, озодии виҷдон, озодии дин ва мавҷудияти давлати қонуниро инкор мекунанд.
Бешубҳа, намояндагони ин равияҳо имрӯз домони фаъолияти худро васеъ намуда аз ҳисоби гурӯҳи муайяни ҷавонони ноогоҳ тарафдорон пайдо намуда, ба амнияти ҷомеа хатар ворид карда истодаанд. Мувофиқи маълумотҳо солҳои охир дар вилояти Суғд якчанд гурӯҳҳои ифротгароии динӣ аз тарафи мақомоти дахлдор дастгир карда шудаанд. Чунончӣ, дар шаҳри Панҷакент гурӯҳе дастгир карда шуд, ки онҳо баҳри ташкили хилофат фаъолият менамуданд. Ба ғайр аз ин, гурӯҳ якчанд ҷавонро барои ҷанг кардан дар сафи мухолифин ба давлати Сурия равон намуданд. Аз ноҳияи Спитамен низ якчанд нафар ҷавон дар сафи “бунёдгарони исломӣ” дар Сурия меҷанганд. Бояд қайд кард, ки равияҳои ифротгаро ва тундрави динӣ дар ҳудуди шаҳрҳои Исфара, Истаравшан, Хуҷанд, Панҷакент ва ноҳияи Спитамен ба таври пинҳонӣ ва ғайриқонунӣ фаъолият намуда, барои озодии шаҳрвандон ва амнияти давлат хатари ҷиддӣ ба вуҷуд меоранд.
Ба ақидаи муҳаққиқон Х.Холиқназар ва А.Раҳнамо тафаккури ифротӣ ва гурӯҳҳои ифротгарои динӣ якчанд хатарҳо дорад:
Хатари якум: Гурӯҳҳои ифротии динӣ мухолифи Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва зидди мавҷудияти давлати мустақили Тоҷикистон буда, расман нақша доранд, ки давлати моро аз байн баранд.
Хатари дуюм: Ифротгароии муосири динӣ бо сохти давлатдории мо ва бо тарзи зиндагии озодонаи мо моҳиятан мухолиф буда, онҳоро аз байн бурда, ба ҷойи он ба мо ѓуломию беҳуқуқиро таҳмил мекунад.
Хатари сеюм: Гурӯҳҳои ифротии динӣ бо асолати таърихӣ ва ҳувияти миллии тоҷикон шадидан мухолиф буда, онро бераҳмона аз байн мебаранд.
Хатари чорум: Гурӯҳҳои ифротии динӣ маърифат, адабиѐт ва фарҳанги миллии тоҷиконро маҳкум карда, онро аз байн мебаранд.
Хатари панҷум: Ифротгароёни динӣ ҳамаи мазҳабҳои исломӣ, аз ҷумла мазҳаби ҳанафиро нодуруст ва бидъат дониста, пайравони онро мусулмони ҳақиқӣ ҳисоб намекунанд. Ин мавқеи онҳо боиси сар задани буҳрони ҷиддии ақидатӣ дар ҷомеа мешавад, ки оқибатҳои вазнин дорад.
Хатари шашум: Гурӯҳҳои ифротгарои динии имрӯза нисбати мазҳабҳои гуногуни исломӣ назари ҷангҷӯёна ва такфирӣ дошта, ҳамзистии осоиштаи байнимазҳабиро дар кишварамон аз байн мебаранд. Ба ин восита онҳо ба ваҳдати миллӣ, суботу амният ва ҳатто мавҷудияти миллат ва давлати ягонаи Тоҷикистон хатар ба вуҷуд меоваранд.
Хатари ҳафтум: Ақидаи ифротӣ ва гурӯҳҳои ифротии динии муосир дар асл силоҳи муборизаи геополитикии қудратҳои минтақавӣ ва ҷаҳонӣ буда, дар сурати ба Тоҷикистон роҳ ёфтани ин гурӯҳҳо кишвари мо ба майдони муборизаҳои калони геополитикӣ табдил меёбад. Дар натиҷа на танҳо суботу амният, балки истиқлолияту мавҷудияти худи Тоҷикистон ба хатари воқеӣ рӯбарӯ мегардад.
Бояд қайд кард, ки ҷавонони имрӯзаи мо бояд тамоми кӯшишу ғайрати худро баҳри илму дониш, созандагию ободкорӣ равона намоянд.
Аммо афсӯс, ки бархе аз ҷавонони мо имрӯзҳо аз кӯтоҳандешӣ ва надоштани саводи кофии диниву дунявӣ бо ҳар гуна ҳизбу равияҳои номатлуб дохил гардида, ба номи ҷавонии худ, нуфузу эътибори волидайн ва пеш аз ҳама ба унвонии Ҷумҳурии Тоҷикистон иснод меоранд. Бояд пеши роҳи чунин ҷавонон гирифита шуда, онҳо ба роҳи росту созанда ва ояндадор ҳидоят карда шаванд.
Қурбонзода Ф. Х, н.и.и., дотсент, мудири кафедраи фаъолияти бонкӣ,
Одинаев Ҳ. С, ассистенти кафедраи фаъолияти бонкӣ
Дар ин рӯзҳои баҳории соли 2019 Пешвои муаззами миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои таҳкиму тавсиаи ҳамкориҳои судманди Ҷумҳурии Тоҷикистон бо Федератсияи Россия ба ин кишвари дӯсту шарики муҳимми стратегӣ сафари расмӣ анҷом доданд.
Дар ин сафари расмӣ Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро вазири корҳои хориҷӣ, ёрдамчии президенти кишвар оид ба масоили робитаҳои хориҷӣ, вазирони рушди иқтисод ва савдо, молия, кишоварзӣ, маориф ва илм, меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолӣ, энергетика ва захираҳои об, раиси вилояти Суғд, директори Агентии назорати маводи нашъаовар, президенти Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, раиси Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиш, сардорони хадамоти гумрук ва зиддиинҳисорӣ ва дигар шахони расмӣ ҳамроҳӣ намуданд.
16-уми апрели соли 2019 Президенти кишвар доир ба масоили муҳимми тиҷоратию иқтисодӣ ва илмию фарҳангӣ аз ҷумла, дар бораи ҳамкорӣ бо минтақаҳои Россия, дастрас кардани маҳсулоти кишоварзии Тоҷикистон ба ин кишвар, суръатафзоӣ ба маблағгузорӣ барои бунёди марказҳои нақлиётию логистикӣ, таъсиси корхонаҳои муштарак, бунёди мактабҳо бо омӯзиши амиқи забони русӣ, ҷалби омӯзгорони русзабон аз Россия ба Тоҷикистон, ҳамкорӣ дар масъалаи таъмини амният ва ҳамкории ҳарбӣ, ҳарбӣ-техникӣ ва тадбирҷӯӣ оид ба таҳкими иқтидори мудофиавии Ҷумҳурии Тоҷикистон ибрози андеша намуданд.
Дар ҳамин рӯз Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо раиси Думаи давлатии Федератсияи Россия Вячеслав Володин мулоқот намуда, масъалаи муносибати судманди байнипарлумонии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Федератсияи Россияро баррасӣ карданд. Дар мулоқот аҳамияти бузурги шарикии стратегии Тоҷикистону Россия, ҳамгироии байнидавлатӣ дар доираи кори Комиссияи ҳамкории байнипарлумонӣ ва Маҷмаи байнипарлумонии Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил таъкид гардид.
Ҳамчун, ҷонибҳо доир ба масоили кунунии минтақаю ҷаҳон, муборизаи муташаккилона бар зидди терроризму ифротгароӣ, муомилоти ғайриқонунии маводи мухаддир ва ҷиноятҳои муташаккилу фаромиллӣ ибрози афкор намуданд.
16-уми апрел дар шаҳри Москва Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо роҳбарону намояндагони ҷамъиятҳои тоҷикон, соҳибкорон, зиёиён ва донишҷӯёни тоҷик дар Федератсияи Россия мулоқот доир намуданд.
Сарвари давлати тоҷикон дар ин мулоқот оид ба дастовардҳои бузургу муассири давлату миллати тоҷик дар давраи истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҷумла, дар бораи тарҳҳои муҳимми иқтисодӣ, бунёди Нерӯгоҳи барқи обии “Роғун”, истиқлолияти энергетикӣ ва амнияти озуқавории кишвар, рушди соҳибкорӣ, беҳтар кардани фазои сармоягузорӣ, стратегияи миллии рушд барои барои давраи то соли 2030 ва ташаббуси Ҷуҳурии Тоҷикистон дар мазӯи “Даҳсолаи байналмилалии амал “Об барои рушди устувор, солҳои 2018-2028” ба таври муфассал суханронӣ намуд.
Дар идомаи мулоқот дар бораи муҳоҷирати меҳнатии тоҷикон ба Россия, ба танзим даровардани ин раванд, ҳифзи ҳуқуқу манфиат ва вазъи муҳоҷирони меҳнатии тоҷик, тамдиди муҳлати бақайдгирӣ аз 7 то 15 рӯз ва ташкили ҷалби муташаккилонаи муҳоҷирони меҳнатӣ ба кишвари рус андешаронӣ карда шуд.
Ҳамчунин, дар бораи рушду тавсиаи ҳамкорӣ дар соҳаҳои илму маориф, фарҳанг, тарбияи кадрҳо ва дӯстию рафоқати мардуми Тоҷикистону Россия сухан гуфта шуд.
Зимни суханронии худ сарвари давлат ба шаҳрвандони кишвар муроҷиат намуда, таъкид карданд, ки дар шароити босуръати ҷаҳонишавӣ масоили ҳифзи ҳувияти миллию фарҳангӣ ва худшиносию худогоҳии миллӣ ҳамчун рукни муҳимми истиқлолияти миллӣ ва давлатдории навини тоҷикон аҳамияти бузургеро касб намудааст ва ҳар яки шумо бо ахлоқу одоби нек, сатҳи баланди маънавияту фараҳанг ва тарғиби расму ойини шоистаи миллӣ дар тавсеаю таҳкими робитаҳои дерину пурбори Тоҷикстону Россия саҳми арзандаи худро гузошта метавонед.
Дар шароити имрӯзаи ҷаҳонишавӣ муҳити фарҳангию маънавӣ ва андешавии муҳоҷирони меҳнатию ҳамватанони бурунмарзии мо тағйир меёбад, ки ин дар навбати худ арзишу маънавият ва ҳувияти миллии тоҷиконро дар вазъу ҳолати осебпазирии ҷиддӣ қарор медиҳад. Аз ин рӯ, бояд ба масоили ҳувият, худшиносӣ ва худогоҳии наврасону ҷавонон аҳамияти зиёд дода шавад, то кишвари худро аз таҳдиду хатарҳои воқеию эҳтимолӣ ҳифз кунем.
Имрӯз дар Федератсияи Россия бештар 60 иттиҳодияву ҷамъияти тоҷикон мавҷуд аст, ки роҳбарину намояндагони он дар тарғиби таъриху фарҳанги кишвари бостонии мо нақши арзанда мегузоранд. Кунун вақти он расидааст, ки дар асоси ин иттиҳодию ҷамъиятҳо Иттиҳодияи умумии россиягии тоҷикон ташкил карда шавад.
17 – уми апрели соли равон дар Қасри Кремл мулоқоту музокироти Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо Президенти Федератсияи Россия Владимр Путин баргузор гардид.
Сипас дар ҳузури сарони давлатҳо 16 санади нави ҳамкорӣ ба имзо расид. Имзои санадҳои нави ҳамкорӣ боз як иқдоми ҷиддию созанда дар самти рушду инкишофи босуръати муносибатҳои сиёсию иқтисодӣ ва фарҳангию иҷтимоӣ байни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Федератсияи Россия мебошад, ки дар он саҳми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бисёр ҳам муҳимму бузург аст.
Шуъбаи робита бо ҷомеа
Имрӯз ҷараёни «салафия» ба амнияти як қатор кишварҳо хатар эҷод карда истодааст. Вазифаи ҳар як фарди солимфикр ва ватандӯст ин мубориза бо салафия, терроризм ва экстремизм буда, фароҳам овардани фазой боварӣ, эҳтиром ба манфиатҳои ҳамдигар ва муттаҳид шудани ҳамаи қишрҳои ҷомеаро тақозо менамояд. Дар ҷаҳони муосир пайдо шудани ҳар гуна равияҳои ба мардумони олам бегона боиси халалдор кардани ҳаёти осоиштаву бонизоми кишварҳои дунявию ҳуқуқбунёд ба ҳисоб меравад. Бояд тазаккур дод, ки ин гуна ҳизбу ҳаракатҳо, ба таври ғайриқонунй дар Тоҷикистон низ мавҷуд хастанд, ки боиси нооромии вазъ шуда, махсусан ҷавононро ба доми худ мекашанд. Яке аз чунин ҷараёнҳои ғайриқонунй «салафия» мебошад, ки тахдид ба тамоми ҷаҳони муосир ва давлатҳои миллии дунявӣ дорад. Имрӯз ҷараёни «салафия» ҳамчун вабои аср ба амнияти кишварҳои ҷаҳон ва ҳар як сокини сайёра тахдид карда, барои башарият хатари на камтар аз силоҳи ядроиро ба миён овардааст. Вазифаи ҳар як фарди солимфикр ва ватандӯст ин мубориза бо салафия, терроризм ва экстремизм буда, фароҳам овардани фазой боварй, эҳтиром ба манфиатҳои ҳамдигар ва муттаҳид шудани ҳамаи кишварҳои дунёро дар пешорӯи ин хатари умумй тақозо менамояд.
Аз таҳлилу баррасиҳои шабакаҳои телевизонии хориҷӣ, рӯзномаву маҷаллаҳо ва саҳифаҳои интернетй маълум аст, ки қисми зиёде аз сомонаҳои ба ном динӣ, ки моҳияти иғвогарй, экстремистӣ ва хушунатангезӣ доранд, мағзи ҳазорон чавони мусулмонро, ки ғофил аз андешаи солими исломй мебошанд заҳролуд сохта, ононро дар рӯҳияи пайравӣ аз террористон ва экстремистон тарбия намудаанд ва тарбия менамоянд. Ҳар рӯз аз гӯшаҳои гуногуни ҷаҳон ахбороти тахдукаангез оид ба содир шудани амалҳои экстремистиву террористй, аз тарафи гурӯҳҳои ба ном салафия кушта шудани даҳҳову садҳо одамони бегуноҳ, хароб гардидани бинову иншоотҳо паҳн мегардад. Бо дарки хавфи воқеии ин зуҳуроти барои миллати тоҷик аслан бегона, давлат ва ҳукумати кишвар амалҳои зиёдеро пиёда намуда истодаанд.
Аз 30 марти соли 2006 ва 11 марти соли 2008 фаъолияти ташкилотхои террористй ва экстремистии «Ал- Қоида», «Ҳаракати исломии Туркистони Шарқй», «Ҳизби исломии Туркистон», «Ҳаракати толибон», «Бародарони мусулмон», «Лашкар-ут-Тоиба», гурӯҳи исломии «ҷамъият-ут-Таблиғ», Ташкилоти динии миссионерии «Созмони Таблиғот» дар ҳудуди ҷумҳурӣ манъ карда шуда, созмони ғайриқонунии «Ҳизб-ут-Таҳрир», ки фаъолияти он пештар манъ гардида буд, ба ҳайси ташкилоти экстремиста эътироф гардид.
Бояд қайд кард, ки моҳи сентябри соли 2015 Ҳизби наҳзати исломй низ ҳамчун ташкилоти террористй эълон шуд. Хамчунин, бо дарназардошти хусусияти чудоихоҳӣ доштани равняй динии «Салафия», дар асоси аризаи даъвогии Прокурори генералии Ҷумхурӣ, бо Қарори Суди Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 08.01.2009 сол ин равия ғайриқонунй эътироф гардида, фаъолияти он дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон манъ карда шуд. Пайравони равняй Салафия тақрибан дар миёнаҳои солҳои 2000-ум дар арсаи мазҳабии Тоҷикистон пайдо шуда, бо тарзи либоспӯшӣ, аз ҷумла пӯшидани шиму эзори қадаш аз буҷулаки по боло, баланд гуфтани "омин" дар миёнаи намоз ва даъвати мардум ба кандани санги мазорҳо фарқ мекарданд, ки ин ҳама амалҳои онҳо боиси тафриқаангезй миёни мусулмонон мегардид.
Мусаллам аст ки салафия дар ҳама гӯшаву канори дунё меҳмони нохонда буда, ба амалиётҳои террориста гузашта ва хатари ҷиддӣ ба расму оин, фарҳанги мардумони таҳҷой, амният ва суботи давлатдории миллй эҷод карда мекунад. Пайравони гурӯҳи мазкур, асосан дар урдугоҳ ва таълимотгоҳҳои мухталиф сабақ омӯхтаанд, бисёр мутаассиб ва ҷоҳиланд.
Дар ҳолати пурқуват гардиданашон хатари ҷиддӣ дар ҷомеа ба миён хоҳанд овард. Инҳо барои сарнагун сохтани низоми демократй омодаанд, ки даст ба ҳама гуна ҷиноят бизананд. Салафиҳо омодаанд дар ҳамкорӣ бо дигар ташкилотҳои террористии дар зоҳир исломй барои мубориза бо куфр ва созмон додани Ҷумҳуриҳои исломӣ дар кишварҳои Осиёи Марказй ва Қафқоз бипайванданд ва ба ҳадафи асосии худ, ки ноором сохтани вазъи сиёсй ва эҷоди чангҳои мазҳабӣ комёб гарданд.
Ҳамчун манбаи хушунат ва қатлу куштор муааррифӣ намудани дини ислом аз ҷониби аъзоёни мутаассиб ва хурофотандешаи ҷараёни Салафия аз он шаҳодат медиҳад, ки дар ояндаи наздик аксарияти ҷавононе, ки вориди ин ҷараёни тахрибкор, тундхӣ ва ситезаҷӯ гаштаанду мегарданд хатари азиме ба давлату миллати тоҷикон оварда, хиёнати бузургеро бе ягон дудилагӣ ба чо меоранд ва он ҳам бошад ваҳшонияту даҳшати асримиёнагӣ, адовату носипосй ва ғайра аст, ки инкори ақли солим ва дастёбй аз дастовардхои илму фан мебошад!
Шинохти арзишҳои фарҳанги исломй аз равзанаи эътиқодот ва ҷаҳонбини пуросеб ва заҳрогини ифротгароёни салафия ва ансоруллоҳ паёмадҳои бисёр ҷонсезу ногувор ва пурхатар барои миллат, кишвар ва махсусан, барои ҳанафимазҳабон ва рушди иқтисоди миллии диёрамон дорад!
Мусаллам аст, ки салафия бо амалҳои террористй ба расму оин, фарҳангу мероси ниёгон, амният ва суботи давлатдории миллй хатари ҷиддӣ эҷод мекунад. Пайравони гурӯҳи мазкур асосан дар урдугоҳ ва таълимгоҳҳои мухталиф сабақ омӯхтаанд, бисёр мутаассиб ва ҷоҳиланд. Инҳо барои сарнагун сохтани низоми демократй даст ба ҳама гуна ҷиноят мезананд. Салафиҳо омодаанд дар ҳамкорй бо дигар созмонҳои террористии дар зоҳир исломй барои мубориза бо куфр ва созмон додани ҷумҳуриҳои исломй дар кишварҳои Осиёи Марказй ва Қафқоз бипайванданд ва ба ҳадафи асосии худ - ноором сохтани вазъи сиёсй ва барангехтани низоъҳои мазҳабй комёб гарданд.
Шинохти арзишҳои фарҳанги исломӣ аз равзанаи эътиқодот ва ҷаҳонбинии заҳрогини ифротгароёни салафия пайомадҳои бисёр ногувор ва пурхатар барои миллат, кишвар ва махсусан, ҳанафимазҳабон дорад. Мо, махсусан ҷавонону наврасони тоҷик, набояд ба дасисаҳои ин ифротгароёни ситезаҷӯ ва пуштибонҳои мазҳабситезашон дода шавем. Барои мо хдфзи марзу буми кишвар, дастовардҳои Истиқлолияти давлатй, таҳкими сулҳу вахдати миллй ва муттаҳид гаштан дар атрофи Асосгузори сулҳу вахдати милли ва Пешвои миллат,Президента Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалй Раҳмон аз ҳама чизи дигар мухдм аст. Маълум аст, ки салафия бо воизони бемазҳарашон ҷангҳои мазҳабиро байни сокинони Тоҷикистон рӯи об оварда ба он тақвият бахшиданианд. Махсусан ҷавонону наврасони тоҷик набояд ба дассисаҳои ин ифротгароёни ситезахо ва пуштибонҳои мазҳабситезашон бовар намоем ва ба ин васила амният ва суботи миллиро аз даст диҳем, зеро ҳифзи истиқлолияти миллӣ вазифаи ҳар шаҳрванд асту танҳо истиклолияти миллй омили рушду нуму ва умеди фардои беҳтару боз ҳам шоистатарро дорад.
Солҳои охир дар байни мардум ва расонаҳои хабарии гуногун вожаҳои “ифрот” ва “ифротгароӣ” ниҳоят серистеъмол гардидаанд, ки ин пеш аз ҳама ба вазъияти ноустувори ҷаҳони муосир ва раванди ҷаҳонишавӣ вобаста аст. Барои шарҳи ин мавзуъ ба мо зарур аст, ки пеш аз ҳама маънои ин вожаро ба хонандагон тавзеҳ диҳем. “Ифрот” вожаи арабӣ буда, маънояш “аз ҳад зиёд”, “беандоза”, “аз ҳад афзун”, “аз ҳад гузаштан”, “зиёдарави кардан” мебошад. Барои исботи гуфтаҳои боло ҷумлаеро аз “Ҷомеъ - ут - таворих” меорем : “дар он зимистон сармо бағоят буд ва барфи ба ифрот омад ”.
Фазои ҷаҳон имрӯз ноором аст ва давлатҳои абарқудрат тавассути аҳзобу созмонҳои мухталиф ва роҳу усулҳои зишттарин барои аз нав тақсим кардани он кӯшиш доранд. Дар айгни замон яке аз роҳҳои паҳншудатарини он ифротгароӣ ва терроризм мебошад. Онҳ худро ташкилоти сиёсӣ муаррифи намуда, бо ҷалби ашхоси гуногун мехоҳанд қудрати сиёсиро ба даст оранд.
Мутаассифона, бархе аз ҷавонони гумроҳ, камсавод ва ноогоҳи мо ба ваъдаҳои ғаразнокӣ саркардаҳо ва хоҷагони ин давлату созмону ҳизбҳо бовар карда ба сафи онҳо гаравидаанд. Дар воқеъ камогоҳӣ, нодонӣ, ғайримустақилият ва надоштани маълумоти фарҳангӣ ба ин амр сабаб мешавад, зеро зеҳни холиро ба зудӣ метавон бо ҳар гуна ваъдаҳову мафкура ва андеша пур кард. Солҳои охир бархе аз ҷавонон бештар ба моддиёт ва зоҳирпарастӣ майл карда, ба гуруҳҳои ифротию тундгаро шомил мешаванд. Онҳо даъвати нодуруст ва ғаразнокӣ ашхос ва мазҳабу равияҳои гуногуни барои мо бегонаро чуқур дарк накарда, гуфтаҳои онҳоро ба осонӣ қабул карда, бар зарари худ ва миллату ватани хеш рафтор намуда ба пушаймонӣ ва ғаму ғусса гирифтор мешаванд. Як гуруҳи ҷавонони мо ба обрӯ ва нуфузи миллат доғ оварда, ба созмонҳои ифротию террористӣ гаравида дар кишварҳои бегона бар зиддӣ ҳукуматҳои қонунӣ ҷангида истодаанд, ки ин амали нангини онҳоро касе намебахшад.
Ҳар як шахси худогоҳ ва солимақл бояд донад, ки ин афрот ҳамон хоинону ватанфурушоне мебошанд, ки мехоҳанд оромиву осудагии кишвари моро халалдор созанд. Аксари саркардаҳои созмонҳо ва ҳибҳои сиёсӣ барои амали намудани ҳадафҳои нопоки хеш ва манфиатҷӯйи ин корҳоро роҳандозӣ мекунанд ва вазъияти сиёсию иҷтимоии ҷаҳонро халалдор месозанд.
Аз бас ки дар айни замон дар гирдоби таблиғи гӯруҳҳои ифротию тундгаро ва ташвиқи баъзе идеологияҳои носолиму ғаразнок қарор дорем моро зарур аст, ки ҷавонон ва наврасонро дар рӯҳияи садоқат ба Ватан, ифтихор аз фарҳангу маънавиёти баланди гузаштагон, арҷ гузоштан ва ҳифз намудани арзишҳои миллӣ, дастовардҳои истиқлолияти давлатӣ ва ваҳдати миллӣ, инчунин бунёди ҷомеаи пешрафта тарбия намоем.
Барои пешгири кардани шомилшавии ҷавонон ва насли наврас ба гуруҳҳои тундгаро ва ифротӣ дар муассисаҳои таълимӣ гузаронидани чорабиниҳо, аз қабили конфронсҳо, суҳбатҳо, вохӯриҳо бо ашхоси гунонгункасб, семинарҳо, мизи мудаввар, соатҳои тарбиявӣ ва дарсҳои намунавӣ мувофиқӣ мақсад мебошад. Инчунин дар ин чорабиниҳо ҷалб намудани падару модарон аз аҳамият холи неаст.
Дар айни замон вазифаи ҳар як фардӣ бедордилу ватанхоҳ, худогоҳу равшанзамири тоҷик аз он иборат аст, ки ҷавононро аз ин роҳ бар гардонанд ва нагузорад, ки бадхоҳони мо бо ҳар роҳу баҳона дар байни миллати мо ҷудоӣ андозанд. Дар оила, маҳалла, таълимгоҳҳо, ҷойи кор, умуман дар ҷомеъа кӯшиш ба харҷ диҳад, ки ақидаву афкори аҷнабӣ дар байни мардуми мо, алалхусус ҷавонон роҳ наёбанд ва онҳоро аз роҳи рост мунҳариф насозанд.
Набояд фаромӯш кард, ки фардои дурахшони Ватани азизамон аз сатҳу сифати таълиму тарбия, донишу маллака, маҳорату таҷриба, забондонӣ, ахлоқи ҳамидаи инсонӣ, омӯхтан ва донистани дастовардҳои илми муосир, техникаю технологияи нав, инчунин ҳисси баландӣ масъулиятшиносӣ, Ватанпарастию башардӯстӣ ва фарҳанги волои ҷавонон ба насли навраси Ҷумҳурӣ вобастагии зич дорад.
Лозим ба ёдорасит, ки дар асри 21 ифротгароӣ ва терроризм ба беморие табдил ёфта, ба як қатор мамтакатҳои ҷаҳон сироят кардааст. Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ифротгароиро вабои аср эълон намуда қайд карда буданд, ки “Башарият имрӯз бо душмани умумие рӯ ба рӯст, ки хориҷ аз чаҳорчӯби ҳар гуна қоидаҳои зиндагии инсонист. Муборизаи дастаҷамъонаи беамон бар зидди ин вабои аср бояд ҳамаи моро муттаҳид созанд ”.